عزت نفس در دانش آموزان: اگر با دانش آموزان سر و کار داشته اید، حتما در میان آنها دانش آموزانی را دیده اید که قبل از شروع کاری یا حتی قبل از شروع امتحان از ناتوانی خود در انجام آن کار صحبت میکنند و از ضعف خود در انجام آن کار یا گرفتن نمره ی خوب در امتحان یاد میکنند. تمامی این موقعیت ها از ضعف وجود عزت نفس کافی در دانش آموزان است.کمبود عزت نفس را می‌توان ریشهٔ بسیاری از مشکلات رفتاری و ذهنی دانش آموزان دانست. در این مطلب به بررسی بیشتر عزت نفس در دانش آموزان میپردازیم.
عزت نفس چیست ؟
تعریف عزت نفس: من ارزشمند و توانمند هستم و همه موجودات و انسان‌ها نیز ارزشمند هستند و همه ما حق تلاش برای زندگی بهتر را داریم.. با توجه به این تعریف، به احتمال زیاد بسیاری از مشکلاتی که در تعریف عزت نفس خواهیم داشت حل می‌شود و از این به بعد معنای مابقی مقاله را بر اساس همین تعریف بیان می‌کنیم.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس:
واژه‌های «عزت نفس» و «اعتماد به نفس» همپوشانی زیادی با هم دارند و خیلی وقت‌ها با هم اشتباه گرفته می‌شوند. برای درک بهتر تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس، باید بگوییم که در تعریف عزت نفس بر روی ارزش وجودی تأکید می‌شود اما در اعتمادبه‌نفس، در باور به توانمندی‌ها در انجام امور تأکید می‌شود.
ممکن است کسی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، اما عزت نفس بالایی نداشته باشد! مثلاً فردی مدیر موفقی باشد اما احساس ارزشمندی نکند.
برای مثال: وقتی حرف از حل کردن مسئله های ریاضی می شود خیلی از افراد احساس می کنند نمی توانند از عهده آن بربیایند؛ اما وقتی صحبت از حفظ کردن اشعار حافظ می شود، همین افراد خیلی با قدرت آن را انجام می دهند. یا مثلا فردی که احساس می کند اصلا از عهده هیچ کاری برنمی آید؛ نه ریاضی و نه حفظ کردن اشعار ادبی، زیرا او یک فرد احمق و کم توان است. این دو مثال نشانه های دو ویژگی مهم است. اعتماد به نفس و عزت نفس. در مثال اول درباره اعتماد به نفس پایین و بالا افراد صحبت کردیم و در مثال دوم درباره عزت نفس پایین. این دو مفهوم کاملا جدا از یکدیگر هستند
در واقع اعتماد به نفس مربوط به یک موقعیت خاص است که ما در آن خودمان را ارزیابی می کنیم و شناختی است که ما نسبت به خودمان و توانایی هایمان داریم.
اما عزت نفس پایین، در واقع عزت نفس احساس ارزشمندیست که ما نسبت به خودمان داریم و یک باور فردی است. احساسی که به ما اجازه نمی دهد خیلی از کارهای غیر اخلاقی را انجام بدهیم.
چگونه عزت نفس دانش آموزان را افزایش دهیم؟
1. افزایش عزت نفس در دانش آموزان؛ تشویق کردن را فراموش نکنید.
تشویق کردن می‌تواند باعث شود تا انسان‌ها با عزمی راسخ به سمت رشد و پیشرفت حرکت کنند. این مورد درباره دانش‌آموزان به‌شدت تأثیرگذار است. شخصیت و هویت کودکان همانند گیاهی است که در اوایل رشد خود قرار دارد. این گیاه نیاز به مراقبت و آبیاری مناسب دارد؛ بنابراین تشویق و محبت را می‌توان همانند آبی دانست که در خاک گیاه ریخته می‌شود.
2. افزایش عزت نفس در دانش آموزان؛ شکست هم جزئی از زندگی است.
دانش‌آموزانی که عزت نفس پایینی دارند، ممکن است فقط به شکست‌های خود توجه کنند. به همین دلیل خیلی مهم است که بتوانید توجه آنها را به سمت پیروزی‌ها و موفقیت‌هایشان جلب کنید. همچنین باید به آنها آموزش داده شود که در زندگی همه انسان‌ها شکست می‌خورند. منبع
راهکارهایی برای افزایش عزت نفس دانش آموزان دبستانی
1.از مقایسه کردن بپرهیزید.
ممکن است برخی از معلمان تصور کنند که با تشویق تنها یک یا دو دانش‌آموزمی توانند دیگران را مجاب کنند تا مانند آنها نمرات بالایی بگیرند و باعث افزایش عزت نفس در دانش آموزان می شود. این روش اگرچه در بسیاری از موارد جواب نمی‌دهد اما بیایید فرض کنیم چنین گفته‌هایی می‌تواند موجب نمرات عالی در بین تمامی دانش‌آموزان شود.
سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا نمره واقعاً ارزش این را دارد که احساس ناکارآمدی را به دانش‌آموزان خود القا کنیم؟ هرکدام از آنها قطعاً استعدادی دارند؛ بنابراین بهتر است در شکوفا کردن استعدادهای آنها تلاش کنیم. مقایسه کردن علاوه بر کاهش عزت‌نفس، می‌تواند بذر نفرت و حسادت را نیز در دل‌های دانش‌آموزان به وجود آورد. از همین رو توصیه می‌شود تا از مقایسه کردن آنها پرهیز کنید.
2. ارتباط برقرار کردن را به آنها آموزش دهید.
در افزایش عزت نفس در دانش آموزان، ایجاد ارتباط سالم و مؤثر با افراد دیگر می‌تواند روند رشد فردی و اجتماعی دانش‌آموزان را تسهیل کند. باید به دانش‌آموزان یاد بدهید که بتوانند احساسات و خواسته‌های خود را صادقانه و بدون ترس از قضاوت بیان کنند. این امر در نهایت می‌تواند روان آنها را سالم نگه دارد. به‌خاطر داشته باشید که سرکوب کردن احساسات می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را شخصیت کودک وارد کند. عزت‌نفس پایین نیز تنها یکی از آسیب‌های وارد شده به آنها در اثر سرکوبی احساسات است.
3. ایجاد بستری مناسب برای مهارت‌های جدید
یکی از عوامل مؤثر بر افزایش عزت نفس در دانش آموزان، ایجاد شرایطی مناسب در مدارس و منزل به جهت شناخت مهارت‌های جدید است. اگر مدرسه صرفاً مکانی باشد که کودکان باید در یک ساعات مشخصی فقط دروس خود را مطالعه کنند و به معلم خود گوش دهند، دیگر نمی‌توانند استعدادهای مختلف خود را کشف کنند. از همین رو با برگزاری دوره‌های مختلف، انجام کارهای عملی و … می‌توان در جهت افزایش عزت‌نفس آنها کوشید.
سخن پایانی
اگر همه این کارها را انجام دادید و احساس درونی شما همچنان منفی و بد بود؛ برای درمان عزت نفس پایین پیشنهاد می کنم از یک مشاور و متخصص کمک بگیرید تا بتوانید این احساس را تغییر دهید؛ زیرا احساس ارزشنمدی در تمام حیطه های زندگی شما تاثیر می گذارد . شما باید علل کمبود عزت نفس را در خودتان جستجو کنید و برای حل این مشکل، دنبال راه حل باشید و برای اینکه آینده خوبی پیش رو داشته باشید باید از امروز به فکر آن باشید.